کائولن زنوز مرند بعنوان فراورده ی اولیه ی ساخت ظروف سرامیک و چینی در دنیا مشهور هست؛ با این حال کائولن یا خاک سفید کاربردهای گوناگونی دارد.
کائولن زنوز مرند
در زندگی خصوصی و عمومی خود با کمی دقت در محیط اطراف، متوجه می شویم که در بسیاری از وسایل و تجهیزات اطرافمان کائولن به عنوان عنصر تاثیرگذار نقش دارد مثل رنگ های استفاده شده در میزها و درودیوار و حتی در بسیاری از داروهایی که برای درمان استفاده می کنیم.
تنها کارخانه ی کانه آرائی کائولن در ایران متعلق به شرکت خاک چینی ایران است که این کارخانه در بخش زنوز شهرستان مرند در آذربایجان شرقی واقع شده است که ظرفیت تولید سالیانه ی آن در دو خط تر و خشک 90000 تن و ظرفیت تولید کائولن برای درجه کاشی 76000 تن در سال می باشد.
این کارخانه می تواند انواع کائولن برای مصارف مختلف مانند مصارف پوشاننده و پرکننده و همچنین ظروف چینی و سرامیک را تولید کند.
بیشترین مصارف کائولن به عنوان کاتالیزور در سرامیک، پلاستیک، حشره کش، کاغذ سازی، رنگ سازی، لاستیک سازی، دارویی، مواد غذایی و تهیه ی کودهای شیمیایی و به عنوان پوشش دهنده با جلای خاص و سفیدکننده، منبسط کننده، ایجادکننده مقاومت در مقابل سایش، رقیق کننده و سخت کننده در صنایع پتروشیمی است.
پنجاه درصد از کائولن در صنعت کاغذسازی به عنوان پرکننده و روکش، بیست درصد در صنعت سرامیک، ده درصد به عنوان پرکنندهدر لاستیک سازی و بیست درصد در رنگسازی پلاستیک به کار می رود.
کائولن ابتدا به صورت خشک فرآوری می شود که شامل خردکردن، خشک کردن و نرم کردن هست که محصول آن کائولنی است که در صنایع مختلف به کار برده می شود.
کائولن یا خاک چینی به رنگ سفید بیشترین کاربرد را در تولید سرامیک و چینی دارد که سنگ کائولن به دو گروه پیوند نرم و سخت طبقه بندی شده اند.
مصارف سنگ کائولن با پیوند نرم اصولا در صنایع کاشی سازی و سرامیک است و مصارف سنگ کائولن با پیوند سخت در صنایع کاغذسازی و لاستیک سازی است.
با توجه به تاریخچه ی معادن متوجه می شویم که برای اولین بار معدن کائولن زنوز مرند توسط روس ها کشف و به شکل پلکانی از آن استخراج نموده اند و شروع استخراج کائولن از معدن به شکل روباز در سال 1337 صورت گرفت.
شرکت صنایع خاک چینی ایران در سال 1364 در 12 کیلومتری معدن کائولن زنوز با مشارکت شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی و با هدف تولید کائولن شسته شده تاسیس شد.
معدن کائولن زنوز (آغ داغ) در 20 کیلومتری شمال شرقی شهرستان مرند و در مجاورت شهر زنوز قرار دارد.
کائولینیزاسیون سنگ های آتشفشانی باعث ایجاد ذخایر مناسبی در منطقه ی زنوز در محدوده ای به وسعت 250 کیلومترمربع و عمق حدود 60 متر شده است.
کوه آغ داغ با ارتفاع 244 متر از قاعده به شکل هرم می باشد که طول آن 700 و عرض آن 350 متر است و اصلی ترین قسمت کائولن زنوز از کانی های رسی، بیوتیت و کوارتز و کانی های فرعی مانند ایلیت، هالویزیت و اسمکتیت تشکیل شده است.
بر اساس مطالعاتی که روی نمونه های متفاوت کانسار صورت گرفته است مشخص شده که ناخالصی عمده ای که خواص تکنولوژیکی این کانسار را خدشه دار نموده، کوارتز می باشد.
مشخص شد که امکان جدایش کوارتز که به علت خاصیت سایندگی موجب محدودیت مصرف آن در صنایع کاغذسازی می گردد از طریق فلوکولاسیون انتخابی وجود دارد.
وزن مخصوص این کائولن 2.24 گرم بر سانتی متر مکعب است.
همچنین در مجاورت این معدن، معدن دیگری تحت عنوان ” بولوولوق” وجود دارد که دارای ذخیره ی کائولن بالایی است که از آن جهت تأمین کارخانه ی کائولن شویی استفاده می شود.
کائولن زنوز مرند در صنایع مختلف کاربردهای گوناگونی دارد که در ادامه ی بحث به آن ها اشاره می کنیم.
کائولن در صنعت داروسازی یا ترکیب سیلیکات آلومینیوم آبدار شناخته شده است.
این کانی در تهیه و ساخت داروهای ضداسهال کاربرد داشته که این داروها به اندازه 2 تا 6 گرم مصرف می شوند و همچنین از کائولن برای تهیه ی پمادهای مسکن درد، کاهش دردهای التهابی و معالجه ی بیماریهای روده و معده استفاده می شود.
کائولن را در صنعت لاستیک سازی نیز به عنوان ماده ی پرکننده مورداستفاده قرار می دهند.
کائولن مقاومت در برابر سایش و صلبیت و تغییرپذیری آن را افزایش می دهد؛ از کائولن نرم و خالص در لاستیک های نرم مانند؛ کاشی های لاستیکی و کائولن ناخالص در تهیه ی لاستیک های سخت مانند پاشنه و کف کفش ها و لاستیک خودروها استفاده می شود.
کائولن 20درصد را به عنوان یکی از مواد اولیه و اساسی در صنایع کاشی، چینی و سرامیک سازی استفاده می کنند.
کائولن در صنایع سرامیک سازی به کنترل خواص شکل پذیری ماده ی خام کمک می کند و استحکام فرآورده را در برابر گرما و خشکی بالا می برد و به صیقل پذیری سطح پوشیده شده کمک می کند.
استفاده از کائولن در صنعت کاغذسازی باعث نرمی کاغذ خواهد شد و از دیگر مزیت های کائولن در صنایع کاغذسازی می توان به درخشندگی، جذب جوهر، ارزانی و پوشش مناسب اشاره کرد.
کائولن که به عنوان رنگدانه مورد استفاده قرار می گیرد به نوع پوشش کاغذ و پرکننده تقسیم می شود که این تقسیم بندی بر اساس اندازه ی ذرات، درخشندگی و ویسکوزیته ی آن است.
در رنگ سازی پلاستیک استفاده از کائولن موجب کنترل ویسکوزیته می شود.
10 درصد کائولن در رنگ سازی مورد مصرف قرار می گیرد و باعث بالارفتن قدرت پوشش دهی، روان کنندگی و پخش کنندگی رنگ می گردد؛ در رنگ سازی از کائولن مرغوب و خالص به صورت ماده ی رنگی و پرکننده استفاده می کنند.
در رنگ هایی که با آب شسته می شوند نیز انواع کائولن درشت دانه ی نوع مات و انواع کائولن ریزدانه ی نوع شیشه ای را ایجاد می کنند و روشن بودن رنگ ضمن نا شفاف بودن، از خصایص کائولن مصرفی در صنایع رنگ سازی است و شباهت ویژه ای با کائولن مصرفی در صنایع کاغذ دارد.
سطح صاف کائولینیت، در رنگ سازی با آرایشی خاص بر روی یکدیگر قرار گرفته که باعث استقامت ورقه ی رنگ می شود و عمر آن را طولانی می کند که بیشترین تقاضا برای کائولن در صنعت رنگ و ساخت رنگ های مات داخلی ساختمان است.
کائولن دارای آلومینا و سیلیکا است (افزودنی سیمان، تولید زئولیت و سولفات آلومینیوم، تولید فایبرگلاس، غذای حیوانات).
دیدگاه شما با موفقیت ثبت شد.